Tạo lược đồ Use - Case trong PTTKPM

Dẫn nhập

Phân tích thiết kế hệ thống, việc mấu chốt là phải hiểu rõ yêu cầu. Và để hiểu rõ yêu cầu thì chúng ta sẽ phải đọc hiểu yêu cầu. Để thể hiện rằng mình đã hiểu yêu cầu đó, đồng thời có tài liệu phân tích về sau. Thì chúng ta tạo ra sơ đồ Use – Case.

Cùng nhau tìm hiểu về sơ đồ Use – Case với Kteam nhé!

---

Nội dung

Để đọc hiểu bài này tốt nhất các bạn nên có kiến thức cơ bản về các phần:

• Đã từng sử dụng qua vài phần mềm
• Đã từng suy nghĩ đến việc cấu thành của một phần mềm ra sao
• Biết sơ bộ về tư duy logic của lập trình
• Biết sử dụng máy tính cũng như các công cụ thành thạo.
• Đã đọc hiểu rõ bài GIỚI THIỆU VỀ PHÂN TÍCH THIẾT KẾ PHẦN MỀM. 

Trong bài học này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu các vấn đề:

• Khái niệm về Actor và Use - Case
• Các quan hệ trong lược đồ Use – Case: Quan hệ thổng quát hóa giữa Actor, quan hệ <<include>> và <<extend>>.
• Sơ đồ Use – Case hoàn chỉnh.
• Đặc tả Use – Case.

---

Mô hình hóa yêu cầu

Chỉ mô tả chủ yếu các thông tin liên quan đến việc thực hiện các nghiệp vụ trong thế giới thực, chưa thể hiện rõ nét việc thực hiện các nghiệp vụ trên máy tính.

Mô tả thông quá các văn bản dễ gây ra nhầm lẫn và không trực quan.

Actor

Actor là các tác nhân bên ngoài tác động vào phần mềm:

• Người dùng
• Thiết bị ngoại vi
• Phần mềm khác.

Một nhóm người dùng tương ứng với một Actor.

Mỗi Actor được phép sử dụng một hay nhiều chức năng trong hệ thống như:

• Nhân viên được phép thêm, sửa hóa đơn.
• Admin được phép toàn quyền với hệ thống.

Một chức năng có thể cho phép nhiều Actor sử dụng như:

• Nhân viên và Quản lý đều được phép thông báo giờ làm của mình với hệ thống.

Nhiều Actor có thể có các quyền hạng giống nhau như:

• Admin và Quản lý đều có thể xem thống kê báo cáo của hệ thống.

Một hay nhiều Actor tùy vào ngữ cảnh: Với trường hợp nhân viên dùng phần mềm thì có thể có nhiều nhân viên. Nhưng vẫn gọi chung Actor đó là Nhân Viên. Máy quét mã vạch thì chỉ có một tương tác với phần mềm.

---

Nhóm người sử dụng

Chúng ta có thể xác định các Actor qua hình sau.

Phân loại các Actor ra theo tác nhân.

---

Nhóm phần cứng ngoại vi

---

Nhóm phần mềm khác

Ví dụ:

• Nhập xuất file Excel.
• Gửi mail thông qua Microsoft Outlook.
• Phần mềm phân tích dữ liệu…

---

Use – Case

Trong ví dụ này, có tổng cộng 6 Use – Case. Tính năng Thêm, xóa, sửa là tính năng <<include>>  và <<extent» của Use – Case Tiếp nhận học sinh. <<include>> và <<extent>> sẽ được giới thiệu trong bài.

Một ví dụ về Use – Case:

---

Sơ đồ Use – Case

---

Tổng quát hóa giữa các Actor

Ta có thể gom những Use-Case của nhiều Actor dùng chung thành một. Và đặt cho Actor đó một cái tên riêng. Các Actor có Actor chung có Use-Case riêng thì sẽ vẽ tách biệt ra.

---

<<include>> và <<extend>>

---

Quan hệ <<include>>

---

Quan hệ <<extent>>

---

Ví dụ về Sơ đồ Use – Case

Chúng ta có thể dùng các công cụ để vẽ sơ đồ Use – Case như:

• IBM Rational Rose
• Enterprise Architecture
• Visio

---

Đặc tả Use – Case

Sau khi mô hình hóa yêu cầu hệ thống. Chúng ta cần Đặc Tả lại hệ thống theo phong cách chuyên ngành. Với mỗi Use – Case sẽ có một đặc tả riêng.

Chúng ta sẽ cùng tham khảo về Ví dụ Use – Case đăng nhập.

---

Kết luận

Bài viết có sử dụng nhiều hình ảnh của tài liệu PTTKHT của trường ĐH KHTN

Qua bài này các bạn đã nắm được sơ đồ Use – Case là gì. Các luồng sự kiện.

Bài sau chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cách để tạo ra TẠO ACTIVITY – DIAGRAM trong phân tích thiết kế phần mềm.

Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết. Hãy để lại bình luận hoặc góp ý của mình để phát triển bài viết tốt hơn. Đừng quên “Luyện tập – Thử thách – Không ngại khó”. 

---

Thảo luận

Nếu bạn có bất kỳ khó khăn hay thắc mắc gì về khóa học, đừng ngần ngại đặt câu hỏi trong phần BÌNH LUẬN bên dưới hoặc trong mục HỎI & ĐÁP trên thư viện Howkteam.com để nhận được sự hỗ trợ từ cộng đồng.